نیترات روی مایع

نیترات روی مایع، منبع فوق‌العاده خوبی برای تأمین کمبود روی گیاهان در خاک‌های قلیایی است. همچنین این محلول به رشد و ثمردهی مضاعف درخت‌ها کمک شایانی می‌کند. وجود نیترات و روی هرکدام به نحوی برای رشد و تکامل گیاهان ضروری هستند. این محصول ترکیبی از این دو ماده مغذی و لازم را در اختیار گیاهان قرار می‌دهد.

در این توضیحات ابتدا ترکیب نیترات روی را می‌شناسیم و سپس ضمن بررسی موارد استفاده آن، به بررسی چگونگی اثربخشی این ماده در کشاورزی می‌پردازیم. امروزه اکثر کشاورزان، به‌خصوص افرادی که در کشورهای صنعتی زندگی می‌کنند و با کشاورزی نوین آشنا هستند، از این محصول استفاده می‌کنند. از محلول نیترات روی به عنوان نوعی کود نام ‎برده می‌شود.

نیترات روی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

نیترات روی، ترکیبی غیرآلی است که Zn(NO 3) 2 به عنوان فرمول آن محسوب می‌شود. این نمک سفید و کریستالی بسیار رقیق است و معمولاً با فرمول Zn(NO 3 ) 2 •6H 2 O محلول در آب است. باید بدانید که این ترکیب در الکل هم حل می‌شود. این ترکیب شیمیایی غیرآلی کاربردهای بسیاری دارد که ساخت کود شیمیایی مايع یکی از آن‌هاست.

 برخی از کاربردهای نیترات روی  

• صنایع پتروشیمی
• کاتالیزگرهای خودرو
• ساخت انواع منسوجات
• تحقیقات لیزری و اپتیک
• ساخت شیشه و کریستال
• تولید کود مایع

 اگر به نیترات روی آب اضافه کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

علت اينكه مي‌توانيم از نیترات روی مایع در کشاورزی و باغ‌داری استفاده کنيم آن است كه وقتي نیترات روی در آب توسط مولکول‌های آب احاطه می‌شود، با آب وارد واکنش نمی‌شود. در عوض این ماده به یون‌های Zn+ و NO32- تجزیه می‌شود؛ بنابراین افزودن نیترات روی به آب، تغییری فیزیکی است؛ زیرا خواص شیمیایی نیترات روی، در آب بدون تغییر باقی می‌ماند.

استفاده از محلول نیترات روی به‌عنوان کود کشاورزی

به کمک نیترات مایع می‌توان میزان میوه‌های درختان و محصولات کشاورزی را به طور چشم‌گیری افزایش داد. از این کود در گل‌خانه‌ها به‌وفور استفاده می‌شود. کود نیترات روی شامل  12 درصد روی و 5 درصد نیترات است. می‌توانید از این کود به‌صورت تکی یا ترکیب شده با سموم و کودهای دیگر استفاده کنید. نیترات و روی، تولید هرچه بهتر پروتئین را برای گیاه آسان می‌کنند.

آیا وجود روی برای رشد گیاهان حیاتی است؟

اگر زمین کشاورزی شما به میزان بالایی قلیایی است یا به هر علتی روی کافی برای رشد گیاهان در آن وجود ندارد، رشد گیاهان متوقف می‌شود و کم‌کم رنگ و روی خود را از دست می‌دهند. به‌طوری‌که در بهار، قسمت میانی برگ‌ها سبز هستند اما دورتادور برگ به زردی می‌زند. این پدیده را کلروز یا افت کلروفیل می‌نامند. وظیفه کلروفیل، جذب نور خورشید و استفاده از انرژی آن برای تولید قند از کربن‌دی‌اکسید و آب است.

بررسی تأثیر کود نیترات روی مایع بر دسترسی گیاه به روی موجود در خاک

آزمایشی در این زمینه انجام شده و بدین‌گونه است که محققان ابتدا زمین را بدون استفاده از کود نیتروژنی کشت داده‌اند و میزان جذب روی گیاه را اندازه‌گیری کرده‌اند. سپس در همین زمین با افزودن کودهای نیتروژنی این کار را تکرار کردند و متوجه شدند که جذب روی توسط گیاه به‌شدت افزایش‌یافته و محصول به‌دست‌آمده نیز بسیار درشت‌تر و باطراوت‌تر از محصولات کشت قبلی بوده است.

فواید نیترات برای گیاهان چیست؟

تحقیقات اخیر دانشمندان اثبات می‌کند که مصرف آب گیاهان به کمک نیترات تسهیل می‌شود. نیترات همچنین به گیاه کمک می‌کند تا در برابر سرما و گرما نیز مقاومت خوبی از خود نشان دهد. نیترات روی مایع علاوه بر این فواید می‌تواند جذب روی برای گیاهان را راحت‌تر کند و می‌دانیم که روی چقدر برای رشد و تقویت گیاهان، مفید و تأثیرگذار است.

آشنایی با خصوصیات محلول نیترات روی

• فرمول ترکیبی: H12N2O12Zn
• جرم مولکولی: 48
• فاز: مایع
• نقطه ذوب: 0°C
• نقطه جوش: 100°C

طرز استفاده از نیترات روی مايع

محلول نیترات روی متناسب با نیاز شما در غلظت‌های متوسط و بالا موجود است. این محلول را می‌توان از طریق سیستم آبیاری یا به‌صورت جداگانه به گیاه داد. همچنین با بسیاری از کودهای مایع، آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و آب سازگاری دارد و می‌توان آن‌ها را با هم ترکیب کرده و بدون بروز هیچ‌گونه مشکلی، به مصرف گیاه رساند. این نکته را فراموش نکنید که حتما طبق بروشور و محتاطانه اقدام به استفاده از محلول کنید.

آیا این محلول‌ها برای انسان خطرناک هستند؟

ممکن است با قرارگرفتن در معرض نیترات روی مايع، سیستم تنفسی شما دچار اختلال گردد و دچار سرگیجه و سردرد یا حالت تهوع شوید. پس حتماً به هنگام استفاده از این محلول نکات ایمنی درج شده در بروشور را کاملاً رعایت کنید. تماس با این محلول در سطوح بالا باعث بروز مشکلات جدی تنفسی و حتی مرگ می‌شود. همچنین این محصول هنگام قرارگیری در معرض تابش مستقیم خورشید و افزایش گرما می‌تواند خطرآفرین باشد.

آیا می‌توان از محلول نیترات روی مایع به میزان نامحدودی استفاده کرد؟

حال که دانستیم این کود می‌تواند در رشد گیاهان بسیار مؤثر باشد و به آن‌ها در تولید محصولات باطراوت‌تر کمک کند، می‌توانیم این اجازه را به خود بدهیم که به میزان دلخواه از این محصول استفاده کنیم؟ مسلماً خیر. این تصور کاملاً غلط است و باید به مقداری که در بروشور محصول، درج شده استفاده شود. وگرنه آسیب‌های جدی هم به گیاه هم به محیط اطراف می‌زند و ممکن است مشکلات جدی برای انسان هم به وجود بیاورد.

تأثیرات مخرب استفاده بیش از حد کودهای نیترات‌دار

استفاده بیش از حد از کودهای نیترات‌دار، در سبزیجاتی که می‌توانند سطوح بالایی از نیترات را در خود جمع کنند، باعث آلودگی و تولید سم می‌شود. این ماده در صورت مصرف توسط دام‌ها و حیوانات علف‌خوار دیگر، باعث مخاطرات جدی برای سلامت آنان نیز می‌شود. همچنین هنگامی که کود نیتروژن‌دار برای گیاهانی که ریشه در آب دارند، استفاده شود، هنگام مرگ این گیاهان و تجزیه بقایای آن‌ها، اکسیژن آب از بین می‌‌رود و باعث مرگ ماهی‌ها و موجودات آبزی می‌شود.

کلام آخر

نیترات روی مایع، گرچه به رشد گیاهان کمک می‌کند اما باید بدانیم استفاده بیش از اندازه از هر چیزی می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد. اینجا ابتدا آموختیم که نیترات روی چیست و چه کاربردهایی دارد. در ادامه به شرح کاربرد آن به شکل مایع و کود در کشاورزی پرداختیم. سپس خطرات آن برای انسان و در صورت استفاده بیش از حد برای محیط‌زیست بررسی کردیم. و اين نتيجه به دست آمد كه استفاده درست و به اندازه از اين محصول، همراه با رعایت نکات ايمنی، بسيار مفيد و سودآور است.