کود NPK از ترکیب پیچیده سه ماده اصلی مورد نیاز برای رشد گیاه به دست می‌آید. صنعت کشاورزی به شدت بر استفاده از این کود برای تأمین غذا در سطح دنیا و سلامت محصولات تاکید می‌کند. در نتیجه همین افزایش تولید ناشی از استفاده کودهای معدنی، جمعیت جهان تقریباً دو برابر شده است.
کود NPK چیست؟
یک گیاه برای رشد سالم و بهینه خود به واحد‌های مغذی زیادی نیاز دارد. بدون این مواد مغذی گیاهان نمی‌توانند به اندازه تمام توان خود رشد کنند و میزان برداشت کاهش پیدا می‌کند و بیشتر در معرض بیماری قرار می‌گیرند. مهمترین مواد مغذی که درختان بدون آنها قادر به ادامه حیات نیستند، به عنوان عناصر ماکرو مغذی‌های اصلی (Macronutrient) شناخته میشوند: نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K).
اغلب خاک‌ها در بیشتر موارد دچار کمبود این مواد میشوند که می‌تواند طبیعی و یا نتیجه کشت بیش از حد و دیگر عوامل محیطی باشد. در صورت کمبود این مواد، مواد مغذی باید به خاک اضافه شود تا محیط مناسبی برای رشد بهینه گیاه ایجاد شود. وجود هر یک از مواد و عناصر ماکرو (مغذی اصلی) در تغذیه گیاهان ضروری است و در رشد و گسترش و تولید مثل گیاه می‌توانند نقش اساسی ایفا کنند.
کود NPK برای گیاه زعفران
کود NPK از پر مصرف‌ترین نوع کودها در دنیا است که برای افزایش رشد گیاهان و درختان، از جمله گیاه زعفران استفاده می‌شود. در کودهای پایه سه عنصر اصلی پتاسیم، نیتروژن و فسفر به همراه عناصر ریز مغذی موجود است. در اولین محلول‌پاشی زعفران که در دی ماه اتفاق می‌افتد از کود 36ـ12ـ12 استفاده می‌کنیم که موجب تقویت پیاز زعفران و افزایش خصوصیات کیفی آن می شود. در دومین مرحله از کود 20ـ20ـ20 استفاده می‌شود که کود تقویت پیازهای زعفران و تشکیل پیازهای دختری باکیفیت است.
نقش پتاسیم و نیتروژن در تقویت پیاز زعفران است. فسفر به میزان کمتر از نیتروژن و پتاسیم برای گیاه نیاز است اما نقش پررنگی را ایفا می‌کند. فسفر عنصری است که به ریشه دهی گیاه و گسترش سیستم ریشه کمک شایانی می‌کند. هر چقدر ریشه گیاه گسترده‌تر باشد بهتر می‌تواند مواد غذایی موجود در خاک را جذب کند.
کود NPK 36 ـ 12 ـ 12
ترکیبات این کود عبارتند از: اوره، نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم، منوآمینیوم فسفات، منوپتاسیم فسفات، کلات آهن، کلات مس، کلات روی، کلات منگنز، مولیبدات سدیم و اسید بوریک.
این کود ترکیبی، حاوی عناصر کم‌مصرف و پر‌مصرف به فرم قابل جذب گیاهی است. این کود به نحوی فرموله می‌شود که حداکثر میزان جذب از طریق ریشه و برگ را داشته باشد و به دلیل کلات بودن عناصر غذایی در خاک و در آوند‌های گیاه و سیستم‌های آبیاری رسوب نمی‌کند.
کود 36ـ12ـ12 به معنای 12% فسفر، 12% نیتروژن و 36% پتاسیم است. در واقع این ترکیب باعث می‌شود نیاز‌های اصلی گیاه از جمله رشد سریعتر، سرسبزی و فتوسنتز بیشتر و گلدهی آسانتر را برآورده کند. استفاده از کودهای کامل حاوی عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر فقر عناصر مغذی خاک را برای گیاه جبران می‌کند. در واقع نیتروژن کمک می‌کند فتوسنتز بهتر انجام شود و کیفیت محصول افزایش یابد.
رشد بذر و میوه و شاخ و برگ گیاهان را سریعتر می‌کند و به همین ترتیب فسفر مهمترین عامل در روند صحیح فتوسنتز برای گیاه است و علاوه بر این فسفر به ریشه‌زایی و ازدیاد شکوفه‌ها کمک می‌کند و در آخر پتاسیم در درخت‌ها به درشت شدن میوه‌ها کمک می‌کند. مجموع این عناصر و دیگر ریز مغذی‌ها نظیر مس، آهن، منگنز، مولیبدن، کلات آهن و زینک باعث می‌شود کود کاملی به وجود بیاورد که نیاز کشاورزان را از سایر محصولات مرتفع می‌کند.
مزایای استفاده از کود NPK 36 ـ 12 ـ 12
- پر شدن دانه‌های غلات و ذرت و افزایش وزن هر دانه
- تسریع در رسیدن، اندازه و وزن و درشت شدن میوه
- بهبود رنگ، کیفیت و شکل محصول
- افزایش قدرت نگهداری آب در برگ‌ها
- افزایش مقاومت گیاه نسبت به بیماری‌ها و تنش‌های محیطی
- فاقد کلر، فلزات سنگین، سدیم
ویژگی‌های کود NPK 36 ـ 12 ـ 12
با توجه به فرمول خاص خود بهترین زمان استفاده بعد از آغاز باردهی است. کاملاً در آب محلول است و به راحتی می‌توان آن را در تمامی سیستم‌های آبیاری (تحت فشار یا غرق آبی) استفاده کرد. تمامی احتیاجات کودی (مخصوصاً پتاس) در زمان استفاده را می‌تواند تامین کند و البته می‌توان به صورت محلول‌پاشی نیز استفاده کرد. این کود قدرت جذب بالایی دارد و به راحتی توسط گیاهان جذب و استفاده می‌شود. اختلاط مواد اولیه به کار رفته به صورت کامل بوده و هر ذره خود یک کود کامل است. کود NPK باعث رشد و توسعه ریشه گیاه می‌شود و میزان باردهی را افزایش می‌دهد.
کود NPK 18 ـ 18 ـ 18
کود NPK 18 ـ 18 ـ 18 از جمله کودهای موثری با قابلیت‌های منحصر به فرد است. گیاهان برای رشت و نمو پس از کاشت بذر و جوانه زدن به یکسری مراقبت و کود نیاز دارند تا پربارتر بشوند. در این میان استفاده از کود بستر مناسب را برای رشد سریع گیاه فراهم می‌کند. استفاده از کود باعث رشد و نمو گیاه می شود. این کود برای اکثر گیاهان و درختان مناسب است.
ترکیبات NPK 18 ـ 18 ـ 18
این کود دارای ترکیباتی همچون ازت، فسفر و پتاسیم به نسبت کاملا مساوی است که این مواد باعث می‌شود قوت و رشد گیاه میشوند و گیاهان رشد سریع را تجربه می‌کنند.
مزایای استفاده از کود NPK 18 ـ 18 ـ 18
استفاده از کود NPK 18 ـ 18 ـ 18 باعث شادابی برگ‌های گیاه می‌شود و از طرفی دیگر این کود سبب مقاومت بیشتر گیاه در برابر سرما و آفات می‌شود. با استفاده از این کود مقاومت گیاه افزایش می‌یابد. هر کشاورزی دوست دارد که محصولش پربارتر شوند و برای رسیدن به این هدف استفاده از این کود می‌تواند افزایش محصول را به همراه داشته باشد. همچنین استفاده از این کود سبب می‌شود تا میوه‌ها طعم و کیفیت بهتری پیدا کنند. در این بین همیشه ریزش برگ گیاهان و میوه درختان باعث نگرانی کشاورزان است و برای جلوگیری از ریزش گل‌ها و میوه درختان می‌توان از این کود استفاده کرد.
نحوه مصرف کود NPK 18 ـ 18 ـ 18
مقدار مصرف این کود یک در هزار است که باید یک گرم کود را در یک لیتر آب حل کنید. بنابراین برای 1000 لیتر باید یک کیلوگرم کود را در آب حل کنیم. برای مصارف خانگی یک قاشق چایخوری در 1 لیتر آب حل می‌شود. سپس با همان حالت عادی از همان آب به گلدان آب بدهید.
موارد مصرف کود NPK 18 ـ 18 ـ 18
موارد مصرف این کود بسیار متعدد است ولی از این کود بیشتر برای درختان، گیاهان، کاکتوس، گیاهان زینتی و… می‌توان استفاده کرد.
کود NPK برای سانسوریا
سانسوریا یا گیاه نیزه آفریقایی نوعی گیاه آبدار و بومی مناطق گرمسیری آفریقا و بخش‌هایی از آسیا است که به عنوان یک گیاه زینتی پرورش داده می‌شود و در چند سال گذشته رشد چشمگیری در میان علاقه‌مندان به گیاهان آپارتمانی پیدا کرده و علت آن هم امکان رشد در محیط‌های کم نور، مقاوم بودن در شرایط خشک و سایه و همچنین تصفیه کردن هوای اطراف خود است.
کوددهی باید متعادل و برحسب نیاز گیاه و از کود مناسب سانسوریا استفاده شود. اگر کوددهی به شکل صحیح و در زمان مناسب انجام نشود، برگ‌های گیاه کم رنگ و کوچک میشوند. سانسوریا یک گیاه بسیار مقاوم است ولی می‌تواند در شرایط محیطی مختلف دچار بیماری و آسیب‌هایی از قبیل خشک شدن، زرد شدن، لوله شدن و چروک شدن برگ‌ها شود. برای جلوگیری از این مشکلات بهتر است راه‌های تقویت و نحوه مراقبت از آن را یاد بگیریم. یکی از راه‌هایی که می‌تواند مقاومت گیاه را افزایش دهد، استفاده از کود مناسب برای سانسوریا است.
خشک شدن برگ‌ها به علت آبیاری زیاد، نور کم و یا بیش از حد اتفاق می‌افتد و تشنگی زیاد عامل اصلی خشک شدن نوک برگ‌های سانسوریا است. این گیاه نسبت به سرما و یا گرمای بیش از حد نیز واکنش نشان می‌دهد و برگ‌های خود را لوله می‌کند. همچنین این اتفاق در زمان نور زیاد، آبیاری نامناسب و یا زمانی که آفت به گیاه حمله کرده است نیز می‌افتد. تغییر رنگ لبه برگ‌های سانسوریا نیز به دنبال سرما و یخ‌زدگی و یا خشکی بیش از حد رخ می‌دهد.
کودهایی که برای گیاه سانسوریا مناسب است عبارتند از:
- کود NPK کامل 20-20-20
- کود NPK کامل 10-52-10
- کود NPK کامل 36-12-12
خرید انواع کود NPK
کود کامل NPK نباید بدون آگاهی خریداری شود. شاید کشاورز یا گلخانه‌دار مبتدی به امید بهبود روند رشد گیاه، محصول‌دهی هر چه بیشتر و غیره دنبال خرید این کود باشد، اما اگر انتخاب درستی انجام ندهد، باعث می‌شود به نتیجه دلخواه دست پیدا نکنند و کود اثر عکس روی رشد گیاه می‌گذارد. می‌توانید برای مشاوره جهت خرید کود NPK با مشاوران بزرگمهر پارسه تماس بگیرید.
خرید کود NPK کامل با توجه به نیاز خاک
اول از هر چیزی بهتر است آنالیز خاکی که گیاه در آن کاشته شده است، بررسی شود. باید با توجه به کمبودهای خاک، به سراغ کودهای کامل با درصدهای مشخص رفت. مثلا اگر خاک شما غنی از پتاسیم است و فسفر کمی دارد، باید از میان انواع کود کامل NPK، کودی را انتخاب کنید که درصد قابل توجهی فسفر دارد.
خرید انواع کود NPK با توجه به زمان استفاده
در یکی از بخش‌های ابتدایی بیان کردیم که گیاه در مراحل مختلف به چه مواد مغذی نیاز پیدا می‌کند. پس باید این موضوع را مد نظر قرار داد. اگر برای بهبود روند رشد گیاه در مراحل اولیه نیاز به کود دارید، می‌توانید از بزرگمهر پارسه کود کامل NPK را تهیه کنید که نیتروژن و فسفر بیشتری داشته باشد.
